Makalah Bahasa Sunda - zona IAILM

BAB I

A.    Bubuka

Undang – undang No 20 tahun 2003 tentang Sistem Pendidikan nasional Pasal 37 ayat I “Kurikulum dasar dan Menengah wajib membuat muatan local” Perda No 5 tahun 2003 tentang Pemeliharaan Bahasa, Sastra dan Bahasa Daerah. SK Gubernur Jawa Barat No. 3 tahun 2004 tentang Petunjuk PelaksanaanPerda No 5 Tahun 2003 Basa Jeung Sunda Kaasup Mata Pelajaran Mutan Lokal Jawa Barat nu Kudu diajarkeun di mimiti TK atanapi PAUD nepi ka Perguruan Tinggi, pengajaran di TK di ewarken jeung kagian basa ata kagiatan di ajar nu sejena, luyu jeung standar isi pendidikan.

Mekarkeun kamampuh ngagunakeun basa sunda pikeun murid TK/RA nyaeta alat komunikasi jeung lingkunganana alat pikeun mekarkeun intelektual anak, alat pikeun mekarkeun ekspresi anak, jeng alat pikeun ngebrehken rasa jeung pikiran ka jalma nu sejenna.

B.     Masalah

1.      Dina ngalaksanakeun diajar basa jeung sastra sunda nyaeta kagiatan anu teu pegat – pegat antara kagian hiji jeung kagiatan nu sejenna diajar miboga tujuan pikeun ngalaksanakeun kahirupan sangkat salamet nya manfaat, sarta menang kanikmatan.

Dina ngalaksanekun basa sunda jeung sastra di TK kudu diajarkeun pelatihan bahasa jeung sastra anu ngenaan ningkatkeun ngamumule alat mekarkeun budaya peradaban bangsa.

2.      Pola jeung padika nu dikenalkeun dina ngajarkeun basa sastra seni daerah masih kabawa ku pengaruh deungen jeung terbatas di wanohkeun ku basa

3.      Aya sababraha padika pembelajaran anu kudu di laksanakeun di kagiatan – kegiatan di TK anu kagiatan anu hubunganana jeung sapopoe jeung barudak, nu kahontal ku alam pikir budak, jeung aya buktina tina kagiatan anu di ajarkeun, anu kagiatan kudu di lakukeun ku murangkalih kudu aya kagiatan bahasa, mengindra jasmani, sareng rohani jeung kontek alam fisik alam hayati masyarakat budaya, sareng agama.

C.    Tujuanana

Dina ngalaksanakeun kagiatan pembelajaran di TK para pamilon, pelatihan Bahasa Sastra jeung Seni Seni Daerah leuwih apal padika pembelajaranan.

a.       Tambah paham kana

1.      Kabijakan Disdik Propinsi Jawa Barat

2.      Padika Pembelajaran Bahasa Sunda

3.      Dina ngalaksanakeun pembelajaran dumasar kana tujuan TK anu ngajadikeun budak nu ngahontal kacerdasan, intelektual, spiritual, emosional dan keterampilan.

4.      Ningkatkeun kaparigeulan dina ngalaksanakeun kagiatan di TK. Taman Kanak – Kanak teh mangrupa hiji tempat ulin budak anu matak pi kabetahan, pikabungaheun, jeung ngagumbirakeun barudak, sajeroning barudak arulin di TK. Bisa diajar rupa – rupa pangaweruh dina wujud atikan moral, latihan disiplin, jeung agama, hubungan social, daya pikir, bahasa jeung kaparigelan jasmanina, inggetna, TK mangrupa tempat arulin budak bari di ajar rupa – rupa kaparigelan.

D.    Struktur Program

Pelatihan Bahasa dan Sastra Seni Daerah Kegiatan Peningkatan Mutu Guru Mata Pelajaran Bahasa Sastra dan Seni Daerah Balai Pengembangan Bahasa Daerah Dinas Pendidikan Propinsi Jawa Barat Tahun 2009.

a.       Kegiatan umum

b.      Kegiatan inti

c.       Praktek

Pelatihan Bahasa dan Sastra Daerah

(1 Jam pelatihan 60 menit)

Program	Materi Pokok	Alokasi Waktu
Umum	a.       Kebijakan dinas Propinsi Jawa Barat b.      Kebijakan Pemerintah terhadap Bahasa dan Aksara Daerah	1 1
Inti	c.       Pembelajaran Bahasa Sunda di TK  d.      Diajar Bahasa Sunda di TK e.       Padika ngawanohkeun deklamasi f.       Padika Paguneman jeung barudak g.      Padika Ngadongeng h.      Padika nagawanohkeun tembang kawih i.        Padika ngawanohkeun tatakrama Basa Sunda j.        Padika ngawanohkeun basa sunda marengan lampah	2 2 2 3 3 3 3 3
Praktek	k.      Padika ngawanohkeun aksara sunda l.        Apresiasi Sastra dan Seni	2 1
JUMLAH		23

E.     Kagiatan diajar Pamilon

Kagiatan pamilon dina ngalaksanakeun pelatihan numutkeun atikan kasundaan.

a.       Learning To Know (Luhung Elmuna) Kagiatan

Ø  Ngaregeupkeun ceramah

Ø  Maca bahan

b.      Learning To do (Rancage Gawena)

Ø  Ngerjakeun tugas

c.       Learning to live together (Pengkuh Agamana)

Ø  Diajar boga gagasan sorangan

d.      Learning To Live Together (jembar budayana)

Ø  Ngalaksanakeun tugas babarengan

Ø  Padika Pembelajaran ngagunakeun basa sunda cara jeung marengan lampah, pikeun murid TK

Ø  Padika ngawanohkeun deklamasi

Ø  Padika Paguneman jeung barudak

Ø  Padika ngadongeng

Ø  Padika ngawanohkeun Tembang / Kawih

Ø  Padika ngawanohkeun basa sunda marengan lampah

Ø  Padika ngawanohkeun basa sunda

Ø  Apresiasi sastra jeung seni

BAB II

PELATIHAN BAHASA DAN SASTRA DAERAH

KEGIATAN PENINGKATAN MUTU GURU MATA PELAJARAN BAHASA SASTRA DAN SENI DAERAH

(Bagi Kepala TK Balai Pengembangan Bahasa Daerah Dinas Pendidikan Propinsi Jawa Barat Th. 2009)

A.    Persiapan

1.      Waktu dan Tempat

Pelatihan Bahasa dan Sastra Daerah  Kegiatan peningkatan mutu guru mata pelajaran bahasa sastra dan seni daerah  (Bagi Kepala TK Balai Pengembangan Bahasa Daerah Dinas Pendidikan Propinsi Jawa Barat, dilaksanakeun di Hotel Endah Parahiyangan Jln. Cibeureum No. 14 Bandung di mulai Tangal 23 s.d 26 April 2009.

2.      Panata Calagara

Panata calagara di pupuhuan ku Balai Peningkatan Guru Provinsi Jawa Barat.

3.      Pamilon

Pamilon dina pelatihan  Kepala TK , ti satiap Kabupaten jeung kota Propinsi Jawa Barat (62 Pamilon Kepala TK)

4.      Nara Sumber

a.       Kepala Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Barat

b.      Kepala Balai Pengembangan Bahasa Daerah

c.       Poppy Sumaeni Nur, A.Ma.Pd

d.      Prof, Dr. H. Yus Rusyana

e.       Drs. Ano Karsana, M.Pd

f.       Dr. Dedi Koswara, M.Hum

g.      Drs. H. Elin Syamsuri

h.      Drs. Yayat Sudaryat, M.Hum

i.        Drs. Usep Kuswari, M.Pd

j.        Dr. Ruhaliah, M.Hum

k.      Dra. Yayah

B.     Pelaksanaan

Pelatihan Bahasa dan Sastra Daerah  Kegiatan peningkatan mutu guru mata pelajaran bahasa sastra dan seni daerah  (Bagi Kepala TK Balai Pengembangan Bahasa Daerah Dinas Pendidikan Propinsi Jawa Barat)

a.       Acara

1.      Bubuka

2.      Panganter Hariring panggiring batin pangbagea bagja (Balei Pengembangan Bahasa Daerah)

3.      Laporan panata calagara (Balai Pengembangan Bahasa Daerah)

4.      Saur Pangbagea ti Bapak BLP Drs. H. Idin Abdillah, M.Pd

5.      Saur Pangjejeg ti Bapak Kepala Dinas Propinsi Jawa Barat

6.      Masangekun tawis pamilon

7.      Doa tutup

b.      Panyaji Materi

a.       Ceramah

b.      Tanya Jawab

c.       Praktek Langsung (Penyajian Program Inti)

d.      Diskusi

e.       Membuat bahan ajar

BAB III

TINDAK LANJUT

Pelatihan Bahasa jeung Sastra Daerah nu kedah dikembangkeun jeung sebarluaskeun di tingkat Kabupaten anu ngalangkungan KKS, KKG, IGTKI, jeung KKG Kecamatan.

Supaya Bahasa Sastra jeung Seni Daerah bisa diterapkeun di TK ku mangrupa Padika, anu kahontal ku pikir, barudak anu di buktikeun dina kagiatan anu diajarkeun Dumasar konsep dasar jeung tujuan Taman Kanak – Kanak.

Taman kanak – kanak mangrupa lembaga pendidikan pra sekolah (memeh asup ka sakola dasar) anu sagemlengna proses pendidikan di rancang jeung di luyukeun jeung kamekaran “tumbuh kembang” barudak umur 4 – 6 tahun, anu masih keneh hirup di ajar ka ulinan, pendidikan di Tk ngan nataharan, ngadadasaran persiapan ngaluyukeun dirina jeung lingkunanana sarta kemekaran anu bakal kapanggih di sakola dasar.

BAB IV

PANUTUP

Syukur Alhamdulillah ka junjunan Alloh SWT, anu maparinan kanikmatan sarta kasalametan, sahingga kami bisa ngalaksanakeun Pelatihan Bahasa Jeung Sastra Daerah kangge Kepala TK di Propinsi Jawa Barat Kalawan Alhamdulillah Salamet.

Pelatihan Bahasa dan Sastra Daerah, anu kacida pentingna kangge ningkatkeun kaparigelan dina ngawanohkeun budaya jeung pangaweruh bahasa daerah di Tk, kangge ningkatkeun, mutu guru mata pelajaran Bahasa Sastra dan Seni Daerah.

Mudah – mudahan kegiatan pelatihan Bahasa dan Sastra daerah ngabantu ningkatkeun kaparigelan kangge ngamumule budaya daerah peradaban budaya Bangsa anu dilaksanakeun di TK anu ngalangkungan padika – padika anu kahontal ku kahirupan murangkalih dina diajarna parigel bari ngagalumbirakeun.

PANGANTEUR

Di sarengan ku manjatkeun puji rasa syukur ka Allah SWT dina rahmatna sareng karunia, kami tiasa ngalaporkeun kagiatan Pelatihan Bahasa dan Sasatra Daerah, Kegiatan Peningkatan Mutu Guru Mata Pelajaran Bahasa Sastra dan Seni Daerah, Balai Pengembangan Bahasa Daerah Dinas Pendidikan Propinsi Jawa Barat, kanggo ngamumule bekel anu langkung parigel dina ngalaksanakeun dina mekarkeun Bahasa Daerah di Taman Kanak – Kanak.

Laporan disanggakeun Kepala Dinas Pendidikan dan Kepala PMPTK Kabupaten Tasikmalaya kangge nguningakeun hasil pelatihan.

Dina kakiranganana tata tur carita ieu mugi ngahapunten ka sadayana mudah – mudahan laporan teh manfaat sakumaha mestina.

Mudah – mudahan Alloh SWT masihan Ridho Amiin

Tasikmalaya,   April 2009

Penulis

	i

 

L A P O R A N

PELATIHAN BAHASA DAN SASTRA DAERAH

KEGIATAN PENINGKATAN MUTU GURU MATA PELAJARAN BAHASA SASTRA DAN SENI DAERAH

(Balai Pengembangan Bahasa Daerah Dinas Pendidikan Propinsi Jawa Barat Th. 2009

Bagi Kepala Taman Kanak – Kanak )

 

Disusun oleh

Ø  N. Jaja Jubaedah, SPd

(Kepala TK, BKOW Purwaasih Kecamatan Ciawi)

Ø  Hj. Entin Kartini, S.Pd

(Kepala TK, Mekarsari Karanunggal)

Ø  Entin Sumartini, A.Ma.

(Kepala TK. Barkatul Huda Manonjaya)  

di

HOTEL  ENDAH PARAHIANGAN

Jln. Cibeureum No. 14 Bandung

Tanggal 23 s.d 26 April 2009

DAFTAR EUSI

Panganteur...............................................................................................          i

Daftar Eusi .............................................................................................         ii

BAB I

A.    Bubuka .............................................................................................         1

B.     Masalah ............................................................................................         1

C.     Tujuanana .........................................................................................         2

D.    Struktur Program ..............................................................................         2

E.     Kagiatan Diajar Pamilon ..................................................................         3

BAB II    PELATIHAN BAHASA DAN SASTRA DAERAH

KEGIATAN PENINGKATAN MUTUGURU MATA PELAJARAN

BAHASA SASTRA DAN SENI DAERAH (Bagi Kepala TK, Balai Pengembangan Bahasa Daerah Dinas Pendidikan Propinsi Jawa Barat Th 2009)

A.    Persiapan ..........................................................................         5

B.     Pelaksanaan ......................................................................         6

BAB III  TINDAK LANJUT ................................................................         7

BAB IV PENUTUP .............................................................................         8

ii